Κατά τους φθινοπωρινούς και ανοιξιάτικους μήνες, και ενώ λειτουργεί η κεντρική θέρμανση του κτιρίου, παρατηρείται συχνά περιοδική αύξηση ή μείωση της θερμοκρασίας χώρου η οποία υπερβαίνει σημαντικά τα όρια άνεσης των ανθρώπων που ζουν ή εργάζονται σε αυτόν.
Το φαινόμενο αυτό οφείλεται στην έλλειψη προσαρμογής της ισχύος της εγκατάστασης θέρμανσης στις συνθήκες περιβάλλοντος και επιφέρει έλλειψη άνεσης και σπατάλη χρημάτων.
Η ισχύς των θερμαντικών σωμάτων που τοποθετούνται σε ένα χώρο, υπολογίζεται ώστε τα θερμαντικά σώματα να μπορούν να καλύψουν τις απώλειες του χώρου, ακόμη και όταν στο περιβάλλον επικρατούν οι αντιξοότερες συνθήκες.
Βέβαια οι συνθήκες αυτές στη διάρκεια της χειμερινής περιόδου θα επικρατήσουν ελάχιστες φορές ή και καθόλου. Αυτό σημαίνει ότι, αν η θερμοκρασία δεν ελέγχεται από ένα θερμοστάτη χώρου, όπως π.χ. σε μια πολυκατοικία χωρίς αυτονομία, οι χώροι θα υπερθερμαίνονται, με αποτέλεσμα τη σημαντική απώλεια θερμικής ενέργειας. Δεν είναι λίγες οι φορές που σε πολυκατοικίες χωρίς αυτονομία, όπου η εγκατάσταση λειτουργεί με χρονοδιακόπτη, οι κάτοικοι των διαμερισμάτων να ανοίγουν τα παράθυρα για να μειώσουν τη θερμοκρασία του χώρου τους, ενώ ελάχιστοι είναι αυτοί που κλείνουν τους διακόπτες των σωμάτων, όπως είναι το σωστό.
Η ρύθμιση της ισχύος της εγκατάστασης θέρμανσης ανάλογα με τις συνθήκες περιβάλλοντος, ονομάζεται αντιστάθμιση και είναι η λύση στο παραπάνω πρόβλημα.
Η ισχύς της εγκατάστασης ρυθμίζεται μεταβάλλοντας την ισχύ των θερμαντικών σωμάτων, αλλάζοντας τη μέση θερμοκρασία τους.
Η αλλαγή της μέσης θερμοκρασίας των σωμάτων μπορεί να γίνει με τους παρακάτω τρόπους:
1. Με ρύθμιση της θερμοκρασίας του λέβητα (που μπορεί να γίνει εντός κάποιων ορίων λόγω περιορισμού από τα καυσαέρια)
2. Με ρύθμιση της θερμοκρασίας προσαγωγής στα σώματα / δάπεδο
3. Με ρύθμιση της παροχής θερμού νερού προς το δάπεδο / σώματα (λύση που δεν χρησιμοποιείται λόγω προβλημάτων στη ροή και την απαίτηση για ρυθμιστικές βάνες και βαλβίδες εξισορρόπησης πίεσης και άλλα τέτοια πράγματα που αποφεύγονται με το 2).
Οι σημερινές αντισταθμίσεις λειτουργούν κυρίως με ρύθμιση της θερμοκρασίας προσαγωγής και αποτελούνται από τουλάχιστον από τα εξής τμήματα:
- Αισθητήριο θερμοκρασίας περιβάλλοντος (εξωτερικού χώρου)
- Αισθητήριο θερμοκρασίας νερού προσαγωγής
- Βάνα ανάμιξης, ρυθμιστής παροχής καυσίμου ή άλλο σύστημα ρύθμισης της θερμοκρασίας νερού προσαγωγής
- Αναλογικός ή ψηφιακός ελεγκτής αντιστάθμισης όπου συνδέονται τα παραπάνω.
Ο ελεγκτής Ν1, που δέχεται εντολές από την μονάδα χώρου Α6, μετράει την εξωτερική θερμοκρασία με το αισθητήριο περιβάλλοντος Β9, θέτει εντός τον κυκλοφορητή, ανοίγει την βάνα Μ, μετράει τη θερμοκρασία προσαγωγής με το αισθητήριο Β1, την συγκρίνει με την επιθυμητή (που έχει υπολογίσει ο ελεγκτής βάσει της εξωτερικής θερμοκρασίας και άλλων παραμέτρων) και αναλόγως κλείνει ή ανοίγει περισσότερο την τρίοδη βάνα Μ προσπαθώντας συνεχώς να πετύχει το επιθυμητό αποτέλεσμα. Ενας πιστός στρατιώτης σε 24ωρη υπηρεσία.
Ο ελεγκτής τοποθετείται συνήθως στο λεβητοστάσιο ή σε εύκολα προσβάσιμο σημείο στο οποίο δεν επικρατούν ακραίες τιμές υγρασίας και θερμοκρασίας. Συνδέεται απαραιτήτως με δύο τουλάχιστον αισθητήρια, το εξωτερικό αισθητήριο και το αισθητήριο νερού.
Το αισθητήριο περιβάλλοντος πρέπει να τοποθετείται στη βορινή πλευρά του κτιρίου, σε σημείο που να μην επηρεάζεται η μετρούμενη θερμοκρασία από την ηλιακή ακτινοβολία τηρώντας απόσταση από καμινάδες, σωληνώσεις, πόρτες και παράθυρα.
Τα αισθητήρια είναι ημιαγωγοί των οποίων η αντίσταση μεταβάλλεται με τη θερμοκρασία. Συνδέονται με τη συσκευή με μονοκόμματο καλώδιο 2 Χ 1,5 mm, από το οποίο περνάει ρεύμα με χαμηλή τάση. Η ένταση του ρεύματος μεταβάλλεται ανάλογα με την μεταβολή της θερμοκρασίας και η ηλεκτρονική συσκευή ενημερώνεται για την αλλαγή των θερμοκρασιών, καθώς και για την ταχύτητα της αλλαγής αυτής.
Οι σημερινοί ψηφιακοί ελεγκτές, εκτός από αντιστάθμιση, προσφέρουν και άλλες δυνατότητες, όπως ηλιακή υποβοήθηση, έλεγχο πισίνας, δροσισμό, εβδομαδιαία χρονοπρογράμματα ανα όροφο / κύκλωμα (διαφορετικά για κάθε ημέρα της εβδομάδας), ανεξάρτητα χρονοπρογράμματα ζεστού νερού χρήσης, πρόγραμμα διακοπών, αυτόματη επιλογή πηγής ενέργειας, εκμάθηση της συμπεριφοράς των χώρων του σπιτιού, προβολή και έλεγχο της εγκατάστασης σε web server, τηλεχειρισμός της εγκατάστασης και πλήθος άλλων δυνατοτήτων.
Πέραν της άνεσης που μας προσφέρει ένα σύστημα αντιστάθμισης, ακόμη σημαντικότερο είναι το άμεσο κέρδος σε έξοδα θέρμανσης, που κατά μέσο όρο είναι της τάξης του 35% σε σχέση με μια μη - αντισταθμισμένη εγκατάσταση, και μπορεί να είναι ακόμη μεγαλύτερο σε περιοχές με έντονες αυξομειώσεις (ημερήσιες και εποχιακές) της θερμοκρασίας περιβάλλοντος. Τεράστια οικονομία επιτυγχάνεται επίσης σε πολυόροφες οικοδομές χωρίς αυτονομία.
Σε μονοκατοικίες, η ψηφιακή αντιστάθμιση αποτελεί ένα ολοκληρωμένο σύστημα διαχείρισης της ενέργειας του σπιτιού, που καλύπτει τις απαιτήσεις μας με τον οικονομικότερο τρόπο.
Μερικά παραδείγματα εφαρμογών, θα βρείτε παρακάτω:
Εγκατάσταση με λέβητα πετρελαίου, δύο αντισταθμισμένα κυκλώματα και δοχείο ΖΝΧ διπλής ενέργειας.
Εγκατάσταση με λέβητα πετρελαίου, δύο αντισταθμισμένα κυκλώματα θέρμανσης και δοχείο ΖΝΧ τριπλής ενέργειας.
Εγκατάσταση με ξυλολέβητα / τζάκι, αντλία θερμότητας, δοχείο αδρανείας, δυο αντισταθμισμένα κυκλώματα, δύο κυκλώματα χωρίς αντιστάθμιση, τρίθερμο δοχείο ΖΝΧ, ηλιακή υποβοήθηση και ανακυκλοφορία ΖΝΧ.
Το τελευταίο παράδειγμα υλοποιημένο
δεξιά το δοχείο ΖΝΧ, αριστερά το δοχείο αδρανείας.
Στη φωτογραφία φαίνεται ο ηλεκτρολογικός πίνακας των ελεγκτών, η οθόνη προγραμματισμού και ο υπολογιστής του προγραμματιστή.
Γρηγόρης Μοναχός.
Μηνυμα συστήματος